Ατενίζοντας προς τα πίσω…Κοιτάζοντας εμπρός…

Καθώς η χρονιά τελειώνει, συχνά πιάνουμε τον εαυτό μας να αναστοχάζεται πάνω στους μήνες που πέρασαν. Το 2020, οι ζωές των περισσότερων ανθρώπων εστιάστηκαν στο να διατηρήσουν τους εαυτούς και τις οικογένειές του ασφαλείς εν μέσω της πανδημίας του Covid. Αυτού του είδους το έργο – το να νοιάζεσαι, να φροντίζεις, να προστατεύεις – έχει επικρατήσει να θεωρείται ως «γυναικεία δουλειά» και είναι εύκολο να παραμείνει αόρατη ή να παραβλέπεται/να παραγνωρίζεται. Παρόλο που όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντικό και ζωτικής σημασίας είναι αυτό το έργο για την ευεξία της οικογένειας και για όλη την  κοινωνία, το γεγονός ότι δεν αναγνωρίζεται μπορεί να μας δημιουργήσει ένα συναίσθημα κενού και έλλειψης πραγμάτωσης, μια αίσθηση ότι δεν πραγματοποιήσαμε κανένα επίτευγμα.

Μιλώντας για αυτό στους άλλους είναι ένας τρόπος να κάνουμε αυτό το έργο πιο ορατό, ενώ παράλληλα οι άλλοι μπορούν να μας τροφοδοτήσουν με περαιτέρω σκέψεις για όλα αυτά που συζητάμε. Είναι σημαντικό να αναζητήσουμε ανθρώπους που μπορούν να μας προσφέρουν το συναίσθημα της επιβεβαίωσης και δεν είναι επικριτικοί. Δεν είναι καθόλου βοηθητικό να μας λένε ότι θα έπρεπε να έχουμε πράξει ή συμπεριφερθεί διαφορετικά σε μια κατάσταση για την οποία έτσι κι αλλιώς αισθανόμαστε δυσάρεστα!

Όταν είναι δύσκολο να βρεθούν άτομα εμπιστοσύνης, ή ακόμη και παράλληλα ενώ συνομιλούμε με τον άλλο, η αναστοχαστική γραφή μας προσφέρει ένα εργαλείο για να εξετάσουμε μια χρονική περίοδο εντός της ησυχίας και της ιδιωτικότητας που εξασφαλίζει μια σελίδα χαρτί για τον εαυτό μας. Η συγγραφή ημερολογίου ή ενός είδους ιδιωτικής εφημερίδας είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τρόπους αναστοχασμού για μια ημέρα ή εβδομάδα ή μεγαλύτερα διαστήματα. Το καθημερινό ημερολόγιο προσφέρει ένα μέσο καταγραφής συμβάντων, απαντήσεων, σκέψεων, συναισθημάτων, δημιουργικών ιδεών και σχεδίων. Ένα λιγότερο τακτικό ημερολόγιο, όπως εβδομαδιαίοι απολογισμοί, μπορεί να είναι χρήσιμο, αλλά μπορεί να είναι λιγότερο άμεσο – οι αναμνήσεις τείνουν να είναι ανακριβείς και να χρωματίζονται από τους απολογισμούς άλλων με την πάροδο του χρόνου. Συχνά, μπορεί να νιώθουμε ότι δεν συνέβη τίποτα μεγάλης σημασίας, ή μπορεί να μην έχουμε πολύ χρόνο για να γράψουμε. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα απλό μήνυμα μιας γραμμής για να καταγράψουμε την ημέρα μας συμπληρώνοντας την πρόταση:

Ήταν …… (καιρός, χρόνος, τόπος κ.λπ.)

Άκουσα… (θόρυβος, ήχος)

Είπε … (διάλογος γεγονότων)

Συζητήσαμε… (φύση της συζήτησης / γεγονός)

Ένιωσα… (τα συναισθήματά σου)

Κάναμε… (δραστηριότητα / αποφάσεις)

Σκέφτηκα… (οι σκέψεις σου τότε)

Τώρα… (οι σκέψεις, τα συναισθήματα, οι ιδέες σου τώρα – μετά το γεγονός)

Συμπληρώνοντας αυτές τις γραμμές, μπορούμε να παρέχουμε μια σύντομη περιγραφή ενός χρόνου με δικά μας λόγια που θα καταγράφει γεγονότα, συναισθήματα και διαθέσεις της εποχής. Μας φέρνει επίσης στο παρόν έτσι ώστε να μπορούμε να προχωρήσουμε, αντί να κολλήσουμε στο παρελθόν ή να προσκολληθούμε σε λυπηρά  συναισθήματα ή συναισθήματα μετάνοιας.

Αυτός ο τύπος αναστοχαστικής πρακτικής μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να χτίσει την αυτοεκτίμηση καταγράφοντας τα γεγονότα της ημέρας σε μια νυχτερινή επισκόπηση. Η νυχτερινή επισκόπηση μπορεί να ολοκληρωθεί ανά πάσα στιγμή προς το τέλος της ημέρας και ο συγγραφέας μετά αναθεωρεί την ημέρα κοιτάζοντας προς τα πίσω και καταγράφοντας τουλάχιστον 3 πράγματα που έχει επιτύχει εκείνη την ημέρα. Αυτά μπορεί να είναι εξωτερικώς αναγνωρισμένα επιτεύγματα ζωής π.χ.

Πήρα το δίπλωμα οδήγησης

Πήρα προαγωγή στη δουλειά

Ολοκλήρωσα τις σπουδές μου

Ή μπορεί να είναι επιτεύγματα ζωής που είναι πιο σημαντικά για εμάς:

Σήμερα σηκώθηκα από το κρεββάτι και έκανα ντους.

Περπάτησα ως στο τέλος του δρόμου και πάλι πίσω.

Έπαιξα ένα παιχνίδι με την κόρη μου για 30 λεπτά.

Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε πάντα να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας ότι κάθε μέρα έχουμε πετύχει κάτι πολύτιμο.

Κοιτώντας μπροστά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα κομμάτια αναστοχασμού  για να βελτιώσουμε τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε τα πράγματα στο μέλλον. Εδώ, χρησιμοποιούμε τον όρο «αναστοχαστικότητα και ευελιξία» για να περιγράψουμε τρόπους με τους οποίους μπορούμε να αλλάξουμε το μέλλον μέσω αυτών των προβληματισμών όταν αισθανόμαστε ότι είμαστε έτοιμοι να το κάνουμε.

Ένας χρήσιμος τρόπος για να ξεκινήσετε αυτή την άσκηση είναι να υπογραμμίσετε ή να επισημάνετε τα επιτεύγματα που αναφέρονται στις ημερήσιες (ή εβδομαδιαίες) καταγραφές μας, επισημαίνοντας εκείνα τα γεγονότα τα οποία απολαύσαμε περισσότερο ή για τα οποία είμαστε πιο περήφανοι – ακόμα κι αν σημαίνουν ελάχιστα για άλλους ανθρώπους. Στη συνέχεια μπορούμε να εξετάσουμε τρόπους να οικοδομήσουμε περισσότερες δραστηριότητες ή συμπεριφορές που μας κάνουν να νιώθουμε καλά και μας δίνουν ικανοποίηση.

Για παράδειγμα, μπορούμε να σχεδιάσουμε να αφιερώσουμε λίγο χρόνο μέσα στην ημέρα για να επαναλάβουμε μία από τις συμπεριφορές που μας κάνουν να νιώθουμε όμορφα, π.χ. περπατώντας ως το τέλος του δρόμου. Ή θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε με άλλους για να μας βοηθήσουν να το πετύχουμε, κανονίζοντας για παράδειγμα να κάνουμε μια βόλτα μαζί. Είναι χρήσιμο να έχουμε την υποστήριξη άλλων όταν κάνουμε αυτές τις θετικές αλλαγές και να κάνουμε μερικές από τις αλλαγές π.χ. περπάτημα ή άσκηση, πολύ πιο εύκολες  να ολοκληρωθούν όταν δημιουργούμε μια συνήθεια, μια ρουτίνα.

Όταν συνεργαζόμαστε με άλλους, αυτά τα απλά μέτρα αυτο-φροντίδας είναι επίσης σημαντικά. Είναι εύκολο να αφήνουμε τους άλλους να αναλάβουν τη ζωή μας και να νιώθουμε ότι δεν έχουμε αναγνώριση όταν εργαζόμαστε μόνοι ή εάν αυτοί με τους οποίους συνεργαζόμαστε δεν είναι σε θέση να το αναγνωρίσουν. Ο αναστοχασμός σχετικά με τη μέρα μας σε ένα ημερολόγιο ή μια απλή καταγραφή μπορεί να είναι πολύτιμος ως μια απόδοση της μέρας μας και ως εργαλείο επαγγελματικής ανάπτυξης, αλλά όταν προχωράμε στον αναστοχασμό για να ανταποκριθούμε και να προβούμε σε αλλαγές, γινόμαστε «αναστοχαστικοί και ευέλικτοι». Αρχίζουμε να κοιτάμε μπροστά.

Καλή Χρονιά!

Αναφορές

Bolton, G (2001). Reflective Practice: Writing and professional development. Paul Chapman/Sage: London.

Hunt, C and Sampson, F (2006) Writing, Self and Reflexivity. London: Palgrave. Pennebaker, J. W., & Chung, C. K. (2011). Expressive Writing: Connections to physical and mental health. In H. S. Friedman (Ed.), Oxford handbook of health psychology. New York, NY: Oxford University.